Hattat Mahmud el-Gaznevi,Gazneli Mahmud,Katı

Gazneli Mahmud'un hayatı hakında her hangi bir bilgi yoktur.Onyedinci yüzyılda yaşamıştır.Katı ustalığı kadar hattatlık,müzehhiblik,mücellidlik,ressamlık ve hakkaklık gibi çeşitli sanatların erbabı yani Hezarfen olan Gaznali Mahmud'a bu vasfı veren eser,onyedinci yüzyılın sonlarında tamamıyla kendisinin hazırladığı bir albümdür.Bahsettiğimiz eser,halen İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nin Yıldız Saray'ından gelen kıymetli kitaplar bölümünde,T.5461 no'da kayıtlı bulunan H.1097 tarihinde Sultan IV.Mehmed'e sunulmuş olan Tuhfe-i Gaznevi'dir.29.8x19.1 ebadında ve 60 yaprak olarak tertiplenen bu albüm,cildinden süslemelerine ve metnine kadar herşeyiyle bu sanatkara aittir.Keza bu eserin kağıdının terbiye edilip aherlenmesi,mürekkeb ve boyalarının hazırlanması,tezhib ve minyatürleri,oymalı ve şemseli cildi kadar içinde yer alan şiirler,methiyeler ve talik tarzındaki yazılar da Gazneli Mahmud'un marifetidir.İhtiva ettiği kağıt oymaları noktasından değerlendirilirse,albümde Gazneli Mahmud'un aynı zamanda usta bir katı'cı olduğunu kanıtlayacak tarzda dişi oyma beyitler ile oyma çiçekler ve buketler ile çeşitli sayfa kenarı süsleri bulunmaktadır.Albümdeki bir şiirinde ifade ettiği gibi Gazneli Mahmud yaptığı oymalarla ünlü Bursalı Fahri'ye karşı kendisiyle iftihar etmektedir.Ancak her nedense Türk katı ustaları arasında onun ismi pek duyulmamıştır.


Gülbün Mesara-Türk Sanatında İnce Kağıt Oymacılığı(Katı) S.16