Hattat Tahtacızade Mustafa Fehim bin Şerif yada Derviş

Tahtacızade Hacı Mustafa Fehim Efendi Kemhan mahallesinden tahtacı esnafından Şerif yada Derviş efendi adında bir zatın oğludur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Salihiye Medreselerinde Hacı Salih Şükrü Efendi’den okudu ve ondan icâzet aldı. Hocasının ölümünden sonra da aynı medreseye müderris oldu ve kırk yıla yakın ders okuttu. Son zamanlarında Kesik Minare adı verilmiş olan medresenin yanındaki mescitte, yine kırk sene hatimle sabah namazı ve terâvih namazı kıldırmıştır. Pek çok talebe yetiştirmiştir. Ayrıca Gümrük Camii’nde vâiz idi. Ömer Fazıl Cemâleddin Efendi’nin vefatından sonra Erzurum müftülüğüne getirilmek istendiyse de seçimde rey alamaması yüzünden kaybetti. Hayatının son zamanlarında tefsir yazmaya başlamışsa da bitirememiştir. 1309/1891 yılında Kemhan Camii’ne bitişik konağında vefat etti. Müderrisliğinde bulunduğu Salihiye Medresesi çevirmesinde Ketencizade’nin yanına defnedildi
(İnal, 1970: 797; Som,
2005: 147; Server, 1946: 212-217).

Mustafa Fehim Efendi’nin bu gün mevcut olmayan mezartaşı,
damadı eski Erzurum meb’ûsu Ödüklüzâde Müftü Hacı Lütfullah Efendi
tarafından yazılmış olup, mezar kitâbesi şöyledir:
 Hüve’l-Hayyü’l- Bâkî
 Hâzâ Kabru’l- Merhûmi’l- mağfûr
 el- Hacci’l- Hâfız Mustafa
 Fehîmi’l- Müderris bi’l- Medreseti’s- Sâlihiyye el- Ârif
 Bi Tahtacızâde li Ruhi’l- Fâtiha
 Sene 1311
 17 Saferü’l- Hayr (Server, 1946: 217).
Mustafa Fehim Efendi’nin hat sanatındaki hocası Eskicizade
Muhammed Avni Efendi’dir
(Server, 1946: 216).
Eskicizâde’nin hocası Erzurum’da verilen hat icazetnamelerinde Seyyid Ebu Bekir Hamid Efendi olarak geçmektedir. Hayat hikâyeleri ve eserleri hakkında malumatımız yoktur.
Mustafa Fehim efendi'nin talebeleri;
1- Muhammed Asım Efendi: Asım Efendi Mustafa Fehim Efendi’nin kaynı ve talebesidir. Hayatı hakkında bilgimiz yoktur. 1320/1904 tarihinde vefat etmiştir (İnal, 1970: 217; Server, 1946: 212.).
1297/1879 tarihinde yazdığı Kur’ân-ı Kerim Erzurum İl Halk
Kütüphanesi’ndedir. Bu Kur’ân’ın ketebesini hatt-ı icâze ile yazmış
ve “min telâmîzi el-Hâc Hâfız Mustafa Fehimi’l- Erzurûmî” diyerek
Mustafa Fehim Efendi’nin talebesi olduğunu belirtmiştir.
Asım Efendi’nin başka yazılarla iştigal edip etmediğini bilmiyoruz,
fakat nesih yazısı gayet işlek ve kemâle ermiştir.
2- Muhammed Nâzım Efendi: Attârzâde Hafız Muhammed Nâzım
Efendi Mustafa Fehim Efendi’nin talebelerinden olup hayatı
hakkında bilgimiz yoktur. 1289/ 1872 tarihli yazmış olduğu Kur’ân-ı
Kerim özel bir koleksiyonda (Vedat Tokatlı koleksiyonu )
bulunmaktadır. Ketebesinde “min telâmîzi el-Hâc Hâfız Mustafa
Fehimi’l- Erzurûmî” diyerek talebesi olduğunu belirtmiştir (Güleda
Okcu, 2011: 37). Nâzım Efendi’nin yazısı vasattır.
3- Muhammed Ârif Efendi: Hayatı hakkında malumata sahip
olmadığımız Arif Efendi 1262/1846 tarihinde Mustafa Fehim
Efendi’den icazet almıştır (Bakırcı-Çöğenli, 2013: 12). İcâzet yazısı
hareketli ve işlektir.
4- Hüseyin el-Fennî: Fenni Efendi’nin Mustafa Fehim Efendi’den
1275/1859 tarihli icazetnamesi mevcuttur (Bakırcı-Çöğenli, 2013:
13).
5- Muhammed Rüşdî Efendi: Mustafa Fehim Efendi’nin talebelerinden
olan Rüşdi Efendi 1278/1861 tarihinde icazet almıştır (Bakırcı-
Çöğenli, 2013: 14)
6- Ahmed Raşid Şevki Efendi: Mustafa Fehim Efendi’nin büyük oğlu
olan Ahmed Şevki Efendi 1283/ 1866 tarihinde babasından icazet
almıştır (Bakırcı-Çöğenli, 2013: 14)