Hüseyin Hüsnü Efendinin ilk soyu Hazreti Peygamberin Türkistan taraflarında elçisi olan bir kişi idi. Anadolu ya gelişleri Yıldırım Beyazıt zamanına rastlar. Anadolu ya gelen atası Halilullah Molla Çelebi Erzurum a gelerek yerleşmiştir.
Hobyar mahallesinde mektebi sıbyanı bitirdi. Arapça ve Farsçayı öğrendi. Fransızca dili üzerine de geniş bilgiler edindi ve icazet aldı. Davut Paşa Rüştiyesin de okurken, babası İbrahim Rüştü Efendinin Gelibolu Naipliğine atanması üzerine Gelibolu ya gitti. Rüştiye den sonra Camii Atik medresesinde, Gelibolu lu Müderris Osman Efendi den dersler aldı.
Bir yıl sonra İstanbul a dönünce, Darü’l-Maarif yazı hocası ünlü Hattat Mehmet Hulusi Efendi ile damadı Mehmet Şevki Efendiden hüsni hat dersleri aldı. Ayrıca Ahiskalı Gürcü Mehmet Efendi’nin de derslerine devam etti. Feraiz, bilgisini Ahiskalı Arac Mehmet Sabit Efendiden aldı. 1863 lüzum üzerine İstanbul Bab mahkemesine girdi. 1873 de Hâsılat-i Şer’iye’den hisse alarak mahkemenin Vaka ı şeriye kâtip yardımcılığını yürüttü. 1876 da Sadreyin müsteşar yardımcılığına getirildi. Aynı yıl içinde İptida Haric rüüs’u elde etti. 1878 deHareket Haric ve 1879 da Musula-i Sahn, 1880 de Hareket Almışlı derecesine ulaştı. 1881 de Vergi Emaneti mülga idare meclisi üyeliğine getirildi. 1882 de Musula-i Süleymaniye ve 1883 de Bursa Mevlevi yeti görevine atandı. 1884 de Vergi Dairesi İdare Meclisi üyeliği üzerinde kalarak, Bağdat, Basra ve Musul illeri Arazi ve Emlak Müfettişliğinde görevlendirildi. Bir yıl sonra İstanbul’a döndü. 1886 da Defter-i Hakani Senedat İdaresi Umur/u Şer’iye memuriyeti kendisine verildi.
Aynı yıl, Meclis-i Eytam üyeliğine ve bir süre sonra Evkaf-ı Hümayun Beytülmal Kassamlığına, Vergi dairesi, idare meclis üyeliği, vakıflar Teftiş mahkemesi müsteşarlığına atandı. 1889 da Haremeyn payesine erişti.
Aynı yıl mektep-i hukukta Evkaf öğretmenliğine, mektep i mülkiye, ahkâmı evkaf öğretmenliği, mahkeme i teftiş evkaf müsteşarlığı, heyeti ıslahiye üyeliği, 1890 da Kitab-ü Diyat ve Cinayat ve Kitabü’l-Kadı ve Kitabü’s-Şehade Ale’s-Şehade öğretmenliğine atandı. 1893 de yukardaki görevleriyle birlikte, Mekteb-i Mülkiye Ahkâm-ı Evkaf öğretmenliğine atandı. Hey’et-i İslâhiye üyeliği ile Yemen’e gönderildi ve beş yıl kadar orada kaldı. İstanbul’a dönüp asli görevine devam etti. 1904 de Anadolu Kazaskerliği payesine yükseldi. Sultan II. Abdülhamit Hanın iradesiyle evkafı hümayun müfettişliğine atandı. Şeyhülislam piri zade Mehmet Sahip Molla Efendinin meşihattan ayrılması üzerine 12.01.1910 tarihinde Sadrazam İbrahim Hakkı Paşa kabinesinde Şeyhülislam oldu. Altı ay bir gün süren görevinden 12.07.1910 tarihinde istifa ederek ayrıldı. 1912 tarihinde İstanbul da ölünce Cerrah Paşa Camii bahçesinde, babasının mezarı yanına gömüldü. Halen kendisinin ve babasının mezarı belli değildir. Birinci Mecidi, Birinci Osmanî nişanlarını almıştır. (1)
Şeyhülislamlığı döneminde Erzurum ulemasına çok değer vererek haklarını korumuştur. Yetim Hoca namıyla anılan Mustafa Zihni Efendiye maaş bağlamış olup, hocanın bağlanan maaşı yaşadığı sürece almamış olması, daha sonraları hayatta olan kız evladına büyük destek olmuştur.
ESERLERİ
El-Ahsaf fi Ahkamül-Evkaf ve arazi kanuni şerhi, Mi ‘ yarü’l-adele, Kitapü’d Diyet, Kitabul- Kade ilel Kade, Kitabu’s – şehade ale’s şehade. İsimli eserleri vardır.
Ruhu şad makamı cennet olsun.
Kaynakça: (1)Dr. A.Kadir ALTUNSU-Osmanlı Şeyhülislamları.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder