Hattat Necmeddin Okyay Üsküdari

1883'de Üsküdar'da doğdu. Talat beyden Rik'a, Divani, Celi Divani yazılarıdan icazet aldı. Sonra Bakkal Arif Efendi'den Sülüs-Nesih dersi almıştır. Bu arada ebruculuk ve aharcılık (kağıdı cilalama sanatı) öğrenmiştir. Üstad Sami Efendiden Talik ve Celi Talik meşk etmiştir. Güzel Sanatlar akademisinde hocalığı vardır. 1976'da vefat etti.Yirminci yüzyılın ilk üç çeyreğinde, renkli kişiliğiyle Üsküdar'ı temsile layık bir sanatkar hüviyetini sürdüren üstad Necmeddin Okyay'la önceleri hoca-talebe, sonra da baba-oğul yakınlığıyla yirmi yılı aşan bir beraberliğimiz oldu. Buna dayanarak, ölümünden 27 yıl sonra Üsküdar Sempozyumu'nda onu -zamanın elverdiği nispette- Üsküdarlılara tanıtmayı bir vecîbe addediyorum. Kendileriyle şahsen muarefesi bulunanlar da artık azaldığından, bu konuşmamla hiç olmazsa onlara da Ustad'ı hatırlatmış sayılacağım muhakkaktır.Okyay'ın evi -kırk yıldan fazladır artık ailenin mülkü olmamakla beraber- Üsküdar'ın Toygartepesi semtindeki Şair Ruhi Sokağı'nda hala duran 5 numaralı ahşap evdir, Sokağın karşı sırasındaki bir evde de "Said Paşa imamı" lakabıyla anılan mevlidhan Hasan Rıza Efendi (vefatı: 1887) oturmaktadır. (Mehmed Akif merhumun bu zatla ilgili latîf bir şiiri "Said Paşa imamı" başlığıyla Safahatın 7.kitabı olan Gölgeler'de okunabilir), ilahi bir cezbe haliyle yaşayan Hasan Rıza Efendi, 1882 yılının Eylül aynıda, hiç mutadı olmadığı halde karşı komşusunun kapısını çalar ve: "Bir oğlun olacak, ismini Necmeddin koy!" diyerek yürür gider. Üsküdar Mahkeme-i Ser'iyesi'nin başkatipliğiyle beraber -babadan müntakil- Yenicami imam ve hatipliğini de sürdüren Mehmed Abdünnebi Efendi, keşfi açık komşusunun bu sözleri üstüne, o akşam rüyasında, yatak odasının penceresine bir kuyruklu yıldız konduğunu görür. Aradan dört ay kadar geçince, 28 Ocak 1883 günü, beklenen Mehmed Necmeddin doğar.Küçük Necmeddin, yaşı dört sene, dört ay, dört güne eriştiğinde -Osmanlı teamülüne göre- ibtidaî tahsili için evlerinin yakınındaki Karagazi (Karakadı) mahalle mektebine başladı ve üç yıl hitamında buradan mezun olduktan sonra Kasabzade Mehmed Efendi'den Kur'an-ı Kerim hıfzını ilerletti. Müteakiben Ahmediye-Çavuşderesi semtleri arasındaki Ravza-i Terakki isimli (bugünkü adı: Halil Rüşdü İlköğretim Okulu) hususi mektebin, önce ibtidaî kısmını üçüncü sınıftan başlayarak o yıl bitirdi; aynı yerde orta tahsilini sürdürdü. Bu esnada rik'a, dîvanî ve celi divanî yazılarını rüşdiye (orta mekteb) seviyesine göre meşk edip icazetini aldı; yine o sıralarda hafızlık eğitimini de, Kasabzade'nin vefatı sebebiyle mektebin hocası Hafız Şükrü Efendi'den tamamladı. Ravza'nın hat muallimi Hasan Tal'at Bey, genç Necmeddin'deki istidadı görünce, kendisini Nuruosmaniye Medresesi'ndeki yazı odasına 1902 yılında götürerek, oranın hocası olan Filibeli Hacı Arif Efendi'ye (1836-1909) devamını sağladı. Arif Efendi, Bakkal lakabıyla tanınan bir hat üstadıydı ve medreseye gelen birçok meraklıya sülüs-nesih yazlarını meşk ediyordu.Genç Necmeddin'in birincilikle mezun olduğu Ravza-i Terakki, devrinin en kudretli öğretim müesseselerindendi. Nitekim, aynı senelerde buradan feyz alan şu üç arkadaş, seksenli yaşlarında mesleklerinin pîri unvanını almışlardır: